admin
Administrator
Dołączył: 10 Maj 2008
Posty: 8
Przeczytał: 0 tematów
Ostrzeżeń: 0/5
|
 Wysłany: Nie 8:59, 12 Paź 2008 Temat postu: Historia tartaku w Kobiórze |
|
|
Polecam przeczytać artykuł z Biuletynu Kobiórskiego na temat historii kobiórskiego tartaku - największego w Polsce w tamtych czasach.
| Cytat: | [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych]
(Kliknij w zdjęcie aby powiększyć)
W jubileuszowym 10-tym odcinku naszego cyklu wracamy w przeszłość, do połowy XIX wieku kiedy to powstał kobiórski tartak. Ten pierwszy zakład produkcyjny na terenie gminy został założony w 1852 roku przez Zarząd Dóbr Książęcych. Był to organ administracji księcia Jana Henryka XI wywodzącego się z magnackiej rodziny Hochberg, która od króla Prus otrzymała tytuł książąt pszczyńskich - von Pless. Nasi przodkowie stanęli przed szansą uzyskania stałej pracy poza rolnictwem i to bez konieczności dojazdu do nowo powstających kopalń i fabryk na terenie dzisiejszych Katowic i okolicznych miejscowości ( linię kolejową uruchomiono w roku 1870). Ponieważ historia nie powinna być przekłamywana wspomnieć należy, że przed rokiem 1921 rozwój naszej gminy odbywał się w ramach państwa pruskiego, które doprowadziło w roku 1871 do zjednoczenia wielu królestw niemieckojęzycznych tworząc potęgę przemysłowo - militarną pod berłem cesarza Willhelma I. Jak wspomina się w starych dokumentach, tartak powstał około 500m na zachód od zlikwidowanego młyna (okolice dzisiejszego ronda i parkingu przed restauracją "Sikorka" ), przy utwardzonej w latach 1946-48 drodze na Mikołów. Od południa przylegał do niego staw "Pilok" będący pozostałością po osuszeniu wielkiego stawu jaki zajmował cały Kajzerowiec sięgając aż na wysokość "Kątów".
Lokalizację tartaku wybrano nie bez przyczyny; przyległy zbiornik wodny służył celom technologicznym (zatapiano w nim dowiezione drewno celem biologicznego zabezpieczenia zanim zostało przerobione np. na deski). Zakład był jak na owe czasy bardzo nowoczesny, dysponował trzema kotłami parowymi oraz maszyną parową o mocy 16 KM - zapewne był to napęd pierwszego traku mechanicznego. W roku 1905 zatrudniano 80 robotników oraz kilku urzędników, a produkowano w nim głównie deski i szyndzioły (drewniane dachówki). W roku 1926 tartak przyjął nową formę organizacyjną działając pod nazwą "Książęco-Pszczyńskie Towarzystwo dla sprzedaży materiałów drzewnych - Spółka z o.o." , co przyśpieszyło kolejny etap jego rozwoju. W opini administracji polskiej jaka nastała po III Powstaniu Śląskim i plebiscycie w roku 1921, Spółka prowadziła "działalność rabunkową w lasach pszczyńskich". W połowie lat 70-tych ubiegłego wieku, tartak przejęty wcześniej pod skrzydła Ministerstwa Górnictwa, zatrudniał prawie 400 pracowników i ukierunkowany był głównie na produkcję stolarki okiennej oraz na zaopatrzenie kopalń. W tym czasie marka "OKNA KOBIÓRSKIE" była znana w całej Polsce, a jedynym producentem o większej sprzedaży okien była Włoszczowa ( ta od najsłynnniejszej w Polsce stacji kolejowej). Stara pocztówka (ze zbioru Jerzego Wiatra) pochodzi z roku 1906. Widać na niej, iż tartak usytuowany był po południowej stronie drogi mikołowskiej. Budowa nowego zakładu po północnej jej stronie rozpoczęła się dopiero w czasie II wojny światowej. Fotografię wykonano prawdopodobnie z dachu nieistniejącego już budynku wyłuszczarni nasion, wyburzonego w roku 1994. Porównanie tych odległych w czasie pejzaży świadczy o ogromie zmian na tym obszarze. Fakty są takie:
- na przełomie lat 60-tych i 70-tych większość produkcji zakładu przeniesiono na stronę północną
- w roku 1967 wykonano drogę-objazd, na czas budowy wiaduktu nad torami kolejowymi oraz rozpoczęto budowę estakady
- w roku 1995 zarurowano rów w głębokiej dolinie pomiędzy nasypami drogowymi, a teren będący dzikim wysypiskiem zasypano, zakładając zieleniec
- w roku 2002 zaprzestał działalności zakład, który dla wielu pokoleń był źródłem utrzymania rodzin, a dla tych którzy przybyli do Kobióra w latach 70- tych, miejscem nadziei na lepszą przyszłość i stabilizację.
Czy może nastąpić reaktywacja tartaku lub ożywienie gospodarcze terenu jaki po nim pozostał?
Na pozytywną odpowiedź oczekujemy od kilkunastu lat będąc świadkami bezsilności i niemocy organów odrodzonej Rzeczpospolitej, wobec patologii prywatyzacyjnej do jakiej niewątpliwie doszło w tym przypadku.
Janusz Mazur |
źródło: Biuletyn Kobiórski / Październik 2008 Nr 17(61)
Post został pochwalony 0 razy
Ostatnio zmieniony przez admin dnia Nie 9:28, 12 Paź 2008, w całości zmieniany 6 razy
|
|
